Απόσπασμα από το κείμενο "Τρεις ιστορίες για Ζαπατίστας εκεί που δεν υπάρχουν Ζαπατίστας" του Kely Paco Ignacio Taibo II.

Με είχαν προσκαλέσει σε μια εκδήλωση στην Νέα Υόρκη για την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην Τσιάπας και καθώς ήταν στο δρόμο μου, αποδέχθηκα να συμμετάσχω σ’ εκείνη την εκδήλωση. Όμως ενώ πήγαινα προς το χώρο της εκδήλωσης, συνάντησα δύο Κινέζους. Ήταν δυο νεαροί Κινέζοι της Νέας Υόρκης, που δούλευαν σ’ ένα τηλεοπτικό δίκτυο μιας γειτονιάς, της πόλης. Ένας απ’ αυτούς είχε διαβάσει τα μυθιστορήματα μου και ήθελε με μανία να δω την ταινία της οποίας μόλις είχαν τελειώσει το γύρισμα. Μέσω ενός φίλου, που έκανε την μεσολάβηση, με έψαξαν, με βρήκαν τέλος πάντων με τσάκωσαν επ’ αυτοφώρω και στην ουσία με απήγαγαν και με πήγαν να δω αυτήν την ταινία.

Μου έδειξαν την ταινία στο σπίτι τους, με τους γονείς τους παρόντες, οι οποίοι συνεχώς κουνούσαν το κεφάλι τους χαμογελώντας, όπως κάνουν όλοι οι καλοί Κινέζοι.

Η ιστορία που αφηγείται η ταινία, ήταν μια ιστορία που είχε συμβεί εκείνες τις μέρες, η ιστορία της απεργίας 800 ή 1000 ημιπαράνομων εργαζόμενων που δούλευαν στο δεύτερο ή τον τρίτο όροφο σπιτιών σ’ εκείνη τη γειτονιά, φτιάχνοντας έτοιμα ρούχα, μικροπράγματα ή διάφορα προϊόντα – μαϊμούδες. Αρκεί να πω ότι το ρολόι που φοράω το έχω αγοράσει στην Νέα Υόρκη από έναν τέτοιο Κινέζο, μοιάζει σαν ρολόι μάρκας γιατί είναι πλαστογράφηση ενός Christian Guy και για να είμαι πιο ακριβής, είναι η πλαστογράφηση ενός πλαστού Christian Guy που φτιάχτηκε στη Ταιβάν.

Εκείνοι οι Κινέζοι εργάτες δούλευαν 14 ώρες την ημέρα χωρίς διάλειμμα για φαγητό, ενώ πολλοί κοιμόντουσαν εκεί που δούλευαν. Στην ουσία ήταν όλοι παράνομοι, συνεπώς βρίσκονταν υπό την απειλή, τον συνεχή εκβιασμό των αφεντικών τους ότι θα τους καταγγείλουν σαν παράνομους και θα τους ξαναστείλουν πίσω. Δούλευαν 6,5 μέρες την εβδομάδα και για το ¼ του μισθού που παίρνει ένας κανονικός εργάτης στην Νέα Υόρκη για την ίδια δουλειά. Το απροσδόκητο αλλά κατανοητό του πράγματος ήταν πως η απεργία ήταν παράνομη, δεν υπήρχαν ομάδες περιφρούρησης ή πικετοφορίες, ούτε είχαν βγει στους δρόμους, στην ουσία κάθονταν μέσα στα εργοστάσια με σταυρωμένα τα χέρια. Οι γονείς αυτών των δύο που είχα συναντήσει, δούλευαν τρία χρόνια για να μπορέσουν να οργανώσουν μια τέτοια απεργία. Και η απεργία πέτυχε, προχώρησαν,

Ακούγοντας αυτές τις ιστορίες και βλέποντας αυτό το ντοκουμέντο, αποφάσισα να προσκαλέσω τα δυο παιδιά και την ταινία τους, οι γονείς αρνήθηκαν να έρθουν γιατί ήταν παράνομοι και δεν ήθελαν να βγουν από το σπίτι, τους προσκάλεσα στην εκδήλωση , για να αφιερωθεί σ’ αυτούς η εκδήλωση αλληλεγγύης στους Ζαπατίστας της Τσιάπας.

Η μοναδική αναφορά που κάναμε στην Τσιάπας, σ’ εκείνη τη περίπτωση, ήταν : « Αυτή είναι μια εκδήλωση για την Τσιάπας , αλλά για την Τσιάπας που βρίσκεται εδώ, στη Νέα Υόρκη».